Καλή και η ποιότητα του νερού, αλλά χρειάζεται προστασία
ΝΕΟΙ ΑΓΩΝΕΣ 24/3/2012
Και η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Νερού βρίσκει την ... βρυσομάνα της χώρας,
την Ήπειρο, σε πολύ καλή κατάσταση σε ότι αφορά τα αποθέματα και τα
ποιοτικά χαρακτηριστικά, ωστόσο η ορθολογική διαχείριση και η προστασία
πηγών και υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα παραμένει μεγάλο ζητούμενο και δεν
λείπουν τα προβλήματα. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που διαθέτει το
Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ), και ειδικότερα η
Περιφερειακή μονάδα Ηπείρου που εδρεύει στην Πρέβεζα, από μετρήσεις και
διαρκή παρακολούθηση των ποσοτικών και ποιοτικών παραμέτρων των
υπόγειων νερών.Το χειμώνα που πέρασε ανανεώθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα νερά
στους υπόγειους ταμιευτήρες και σε πηγές σε όλη την Ήπειρο και με τις
βροχές της άνοιξης που θα ολοκληρώσουν το υδρολογικό έτος, αναμένεται να
ενισχυθούν τα αποθέματα για να καλυφθεί και στις περιοχές με μεγάλη
κατανάλωση η δύσκολη περίοδος προς το τέλος του καλοκαιριού. Όπως εξηγε ο
Δρ. Ευάγγελος Νικολάου, Υδρογεωλόγος και Διευθυντής του ΙΓΜΕ «η
στάθμη σημείωσε θεαματική άνοδο σε όλη την Ήπειρο, λειτούργησαν και
πηγές που είχαν πρόβλημα»,
Ξεπεράστηκε ο μέσος ετήσιος όρος στο λεκανοπέδιο
Ειδικότερα, για το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων όπου ζει ο μεγαλύτερος πληθυσμός στην Ήπειρο, ξεπεράστηκε ήδη ο ετήσιος μέσος όρος ως προς το ύψος βροχής που είναι 1010 χιλιοστά, με τα 1360 χιλιοστά που κατέγραψαν οι σταθμοί που διαχειρίζεται το ΙΓΜΕ. Οι υπόγειοι ταμιευτήρες γέμισαν και ανανεώθηκε το νερό, αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι μπορεί κανείς να το σπαταλά ασύστολα στο λεκανοπέδιο για τον απλούστατο λόγο ότι πρόκειται για πολύ υδροπερατά πετρώματα που προκαλούν απώλειες και οι ταμιευτήρες αδειάζουν εύκολα με την μεγάλη κατανάλωση που υπάρχει και την υπεράντληση που γίνεται με πολλές γεωτρήσεις. Η σωστή διαχείριση για να μην εμφανιστεί πρόβλημα επάρκειας το καλοκαίρι, είναι επιβεβλημένη και από τον ΣΥΔΛΙ και τη ΔΕΥΑΙ , αλλά και από τους πολίτες. Η επισήμανση του Διευθυντή του ΙΓΜΕ, παρά τα ενθαρρυντικά φετινά στοιχεία, είναι χαρακτηριστική: «Να μην θυμόμαστε το νερό μόνο στις 22 Μαρτίου για την Παγκόσμια Ημέρα, αλλά όλο το χρόνο». Ο κ. Νικολάου δεν παρέλειψε να τονίσει ότι από το σπίτι και το σχολείο τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν για την σωστή διαχείριση του νερού για να μην τους λείψει στη ζωή τους.
Πλούσια τα αποθέματα
Η Ήπειρος παραμένει από τα πλουσιότερα υδατικά διαμερίσματα της χώρας με ανανεώσιμα αποθέματα σε ετήσια βάση τα 3,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ενώ οι ετήσιες ανάγκες για ύδρευση και άρδευση κυμαίνονται στα 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Κάθε κάτοικος της Ηπείρου έχει στη διάθεση του ετησίως 7.500 κυβικά μέτρα νερό για να καταναλώσει, ποσότητα που είναι η μεγαλύτερη στη χώρα, μαζί με τη Δυτική Ελλάδα, κυρίως την Αιτωλοακαρνανία.Η Ήπειρος, όπως επισημαίνει ο κ. Νικολάου, διαθέτει τον «λευκό άνθρακα» όπως άλλες χώρες και περιοχές το πετρέλαιο και πρέπει να το εκμεταλλευτεί, όχι μόνο για να καλύψει άνετα τις ανάγκες της, αφού χρειάζεται μόλις με το 25% των αποθεμάτων, για ύδρευση και άρδευση, αλλά και για να αναπτυχθεί. Ωστόσο, μεγάλες ποσότητες νερού που δεν αποθηκεύεται για διαφόρους λόγους (π.χ όταν βρέχει για μέρες και δυνατά δεν σημαίνει ότι αποθηκεύεται όλο το νερό) και αιτίες καταλήγει μέσω των ποταμών στη θάλασσα, θα αξιοποιούνταν κι αυτές αν υπήρχαν, πέραν των πολλών υπόγειων φυσικών ταμιευτήρων και τεχνητοί ταμιευτήρες και σε πηγές ή σε ποτάμια (εκβολές Καλαμά, πηγές Αχέροντα, Σκάλα Λούρου κλπ).Πάντως, είναι και θέμα γεωγραφικής κατανομής η διαχείριση, δεδομένου ότι άλλες ανάγκες έχει το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων σε σχέση με μια περιοχή με λιγότερο πληθυσμό και δραστηριότητες.Στα πλαίσια αυτά αποφάσισαν οι φορείς τη μεταφορά νερού, από τις πηγές Αμαράντου (με θετική γνώμη του ΙΓΜΕ και του ΤΕΕ) και ήδη η μελέτη βρίσκεται στο στάδιο έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου.
Παρακολούθηση σε 85 υδροσημεία
Με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ το ΙΓΜΕ λειτουργεί σε όλη τη χώρα και σε κάθε υδατικό διαμέρισμα το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης με μετρήσεις ποσοτικών και ποιοτικών παραμέτρων. Η διατήρηση του ΙΓΜΕ που κινδύνευσε με «λουκέτο» πέρυσι, ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη, αφού είναι ο φορέας που διαθέτει εμπειρία και γνώση για τη διαχείριση και του νερού.Στην Ήπειρο, όπως εξηγεί ο κ. Νικολάου, οι μετρήσεις των αποθεμάτων γίνονται σε 85 υδροσημεία (800 σε όλη τη χώρα) και από αυτά προκύπτουν στοιχεία για τις ποσότητες που είναι διαθέσιμες, με το διαμέρισμα της Ηπείρου να είναι το πρώτο σε διαθεσιμότητα. «Ξέρουμε τι έχουμε για να μπορούμε να το διαχειριστούμε», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Νικολάου, αναφερόμενος στις ταυτόχρονες μετρήσεις σε όλη τη χώρα.Τα στοιχεία για την Ήπειρο (μέτρηση στάθμης, αποτελέσματα από δειγματοληψίες και αναλύσεις) δείχνουν επάρκεια με άνοδο της στάθμης και μεγάλη ανανέωση αποθεμάτων και καλή ποιότητα νερού στους υπόγειους ταμιευτήρες, πλην ορισμένων εξαιρέσεων σε περιοχές με εστίες μόλυνσης, ωστόσο δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο για την ποιότητα, αλλά δεν επιτρέπεται και εφησυχασμός των αρμοδίων, π.χ για να μην καταλήγουν σκουπίδια ή υγρά απόβλητα σε καταβόθρες του λεκανοπεδίου.
Παραμένει πρόβλημα η ρύπανση
Πλην των αστικών και άλλων λυμάτων, πηγή μόλυνσης του νερού αποτελούν τα νιτρικά που προέρχονται από λιπάσματα και φυτοφάρμακα σε περιοχές της Πρέβεζας περισσότερο και πολύ λιγότερο στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.Πρόβλημα για την περιοχή της Πρέβεζας και άλλων παράκτιων περιοχών της Ηπείρου αποτελεί υφαλμύρυση του νερού λόγω της υπεράντλησης για άρδευση.Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η προστασία των μεγάλων πηγών στην Ήπειρο, όπως Αγίου Γεωργίου στο δήμο Ζηρού, Κρύας και Τούμπας στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.Η κατασκευή δικτύων αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών και η απομάκρυνση δραστηριοτήτων που ρυπαίνουν, αποτελούν μονόδρομο, εφόσον η αυτοδιοίκηση θέλει να διασφαλίσει την ποιότητα του νερού και για το μέλλον.Αυτό αφορά και τα υπόγεια και τα επιφανειακά νερά.Ιδιαίτερα στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων η... επικοινωνία, λόγω των υδροπερατών πετρωμάτων, με τα υπόγεια νερά είναι εύκολη και άρα η όποια ρύπανση μπορεί φτάσει στους υπόγειους ταμιευτήρες με ότι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα του νερού.
Πιλοτικό πρόγραμμα για εμφιάλωση
Το νερό είναι πάνω από όλα κοινωνικό αγαθό και όχι εμπορεύσιμο, έστω κι αν ο καταναλωτής το πληρώνει ακριβά στην... βρυσομάνα της χώρας.Υπάρχει όμως η δυνατότητα και οι Ηπειρώτες να το έχουν σε επάρκεια και με λογικό κόστος και να αποτελέσει και προϊόν που θα φέρει έσοδα στον τόπο μέσα από την εμφιάλωση. Με μέτρο και εκεί που περισσεύει το νερό.Το ΙΓΜΕ υλοποιεί αυτή την περίοδο ένα ακόμη ερευνητικό πρόγραμμα, πιλοτικό που αφορά την πλήρη διερεύνηση για νερό με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορεί να εμφιαλωθεί. Θα εξεταστούν όλες οι παράμετροι, ώστε να φτάσει η διαδικασία σε επίπεδο αδειοδότησης και να γνωρίζει η πολιτεία ότι μπορεί να αξιοποιηθεί και επιχειρηματικά το νερό με μονάδα εμφιάλωσης, κατόπιν των νόμιμων διαδικασιών.
Ξεπεράστηκε ο μέσος ετήσιος όρος στο λεκανοπέδιο
Ειδικότερα, για το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων όπου ζει ο μεγαλύτερος πληθυσμός στην Ήπειρο, ξεπεράστηκε ήδη ο ετήσιος μέσος όρος ως προς το ύψος βροχής που είναι 1010 χιλιοστά, με τα 1360 χιλιοστά που κατέγραψαν οι σταθμοί που διαχειρίζεται το ΙΓΜΕ. Οι υπόγειοι ταμιευτήρες γέμισαν και ανανεώθηκε το νερό, αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι μπορεί κανείς να το σπαταλά ασύστολα στο λεκανοπέδιο για τον απλούστατο λόγο ότι πρόκειται για πολύ υδροπερατά πετρώματα που προκαλούν απώλειες και οι ταμιευτήρες αδειάζουν εύκολα με την μεγάλη κατανάλωση που υπάρχει και την υπεράντληση που γίνεται με πολλές γεωτρήσεις. Η σωστή διαχείριση για να μην εμφανιστεί πρόβλημα επάρκειας το καλοκαίρι, είναι επιβεβλημένη και από τον ΣΥΔΛΙ και τη ΔΕΥΑΙ , αλλά και από τους πολίτες. Η επισήμανση του Διευθυντή του ΙΓΜΕ, παρά τα ενθαρρυντικά φετινά στοιχεία, είναι χαρακτηριστική: «Να μην θυμόμαστε το νερό μόνο στις 22 Μαρτίου για την Παγκόσμια Ημέρα, αλλά όλο το χρόνο». Ο κ. Νικολάου δεν παρέλειψε να τονίσει ότι από το σπίτι και το σχολείο τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν για την σωστή διαχείριση του νερού για να μην τους λείψει στη ζωή τους.
Πλούσια τα αποθέματα
Η Ήπειρος παραμένει από τα πλουσιότερα υδατικά διαμερίσματα της χώρας με ανανεώσιμα αποθέματα σε ετήσια βάση τα 3,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ενώ οι ετήσιες ανάγκες για ύδρευση και άρδευση κυμαίνονται στα 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Κάθε κάτοικος της Ηπείρου έχει στη διάθεση του ετησίως 7.500 κυβικά μέτρα νερό για να καταναλώσει, ποσότητα που είναι η μεγαλύτερη στη χώρα, μαζί με τη Δυτική Ελλάδα, κυρίως την Αιτωλοακαρνανία.Η Ήπειρος, όπως επισημαίνει ο κ. Νικολάου, διαθέτει τον «λευκό άνθρακα» όπως άλλες χώρες και περιοχές το πετρέλαιο και πρέπει να το εκμεταλλευτεί, όχι μόνο για να καλύψει άνετα τις ανάγκες της, αφού χρειάζεται μόλις με το 25% των αποθεμάτων, για ύδρευση και άρδευση, αλλά και για να αναπτυχθεί. Ωστόσο, μεγάλες ποσότητες νερού που δεν αποθηκεύεται για διαφόρους λόγους (π.χ όταν βρέχει για μέρες και δυνατά δεν σημαίνει ότι αποθηκεύεται όλο το νερό) και αιτίες καταλήγει μέσω των ποταμών στη θάλασσα, θα αξιοποιούνταν κι αυτές αν υπήρχαν, πέραν των πολλών υπόγειων φυσικών ταμιευτήρων και τεχνητοί ταμιευτήρες και σε πηγές ή σε ποτάμια (εκβολές Καλαμά, πηγές Αχέροντα, Σκάλα Λούρου κλπ).Πάντως, είναι και θέμα γεωγραφικής κατανομής η διαχείριση, δεδομένου ότι άλλες ανάγκες έχει το λεκανοπέδιο Ιωαννίνων σε σχέση με μια περιοχή με λιγότερο πληθυσμό και δραστηριότητες.Στα πλαίσια αυτά αποφάσισαν οι φορείς τη μεταφορά νερού, από τις πηγές Αμαράντου (με θετική γνώμη του ΙΓΜΕ και του ΤΕΕ) και ήδη η μελέτη βρίσκεται στο στάδιο έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου.
Παρακολούθηση σε 85 υδροσημεία
Με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ το ΙΓΜΕ λειτουργεί σε όλη τη χώρα και σε κάθε υδατικό διαμέρισμα το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης με μετρήσεις ποσοτικών και ποιοτικών παραμέτρων. Η διατήρηση του ΙΓΜΕ που κινδύνευσε με «λουκέτο» πέρυσι, ήταν μια πολύ θετική εξέλιξη, αφού είναι ο φορέας που διαθέτει εμπειρία και γνώση για τη διαχείριση και του νερού.Στην Ήπειρο, όπως εξηγεί ο κ. Νικολάου, οι μετρήσεις των αποθεμάτων γίνονται σε 85 υδροσημεία (800 σε όλη τη χώρα) και από αυτά προκύπτουν στοιχεία για τις ποσότητες που είναι διαθέσιμες, με το διαμέρισμα της Ηπείρου να είναι το πρώτο σε διαθεσιμότητα. «Ξέρουμε τι έχουμε για να μπορούμε να το διαχειριστούμε», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Νικολάου, αναφερόμενος στις ταυτόχρονες μετρήσεις σε όλη τη χώρα.Τα στοιχεία για την Ήπειρο (μέτρηση στάθμης, αποτελέσματα από δειγματοληψίες και αναλύσεις) δείχνουν επάρκεια με άνοδο της στάθμης και μεγάλη ανανέωση αποθεμάτων και καλή ποιότητα νερού στους υπόγειους ταμιευτήρες, πλην ορισμένων εξαιρέσεων σε περιοχές με εστίες μόλυνσης, ωστόσο δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο για την ποιότητα, αλλά δεν επιτρέπεται και εφησυχασμός των αρμοδίων, π.χ για να μην καταλήγουν σκουπίδια ή υγρά απόβλητα σε καταβόθρες του λεκανοπεδίου.
Παραμένει πρόβλημα η ρύπανση
Πλην των αστικών και άλλων λυμάτων, πηγή μόλυνσης του νερού αποτελούν τα νιτρικά που προέρχονται από λιπάσματα και φυτοφάρμακα σε περιοχές της Πρέβεζας περισσότερο και πολύ λιγότερο στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.Πρόβλημα για την περιοχή της Πρέβεζας και άλλων παράκτιων περιοχών της Ηπείρου αποτελεί υφαλμύρυση του νερού λόγω της υπεράντλησης για άρδευση.Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η προστασία των μεγάλων πηγών στην Ήπειρο, όπως Αγίου Γεωργίου στο δήμο Ζηρού, Κρύας και Τούμπας στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.Η κατασκευή δικτύων αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών και η απομάκρυνση δραστηριοτήτων που ρυπαίνουν, αποτελούν μονόδρομο, εφόσον η αυτοδιοίκηση θέλει να διασφαλίσει την ποιότητα του νερού και για το μέλλον.Αυτό αφορά και τα υπόγεια και τα επιφανειακά νερά.Ιδιαίτερα στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων η... επικοινωνία, λόγω των υδροπερατών πετρωμάτων, με τα υπόγεια νερά είναι εύκολη και άρα η όποια ρύπανση μπορεί φτάσει στους υπόγειους ταμιευτήρες με ότι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα του νερού.
Πιλοτικό πρόγραμμα για εμφιάλωση
Το νερό είναι πάνω από όλα κοινωνικό αγαθό και όχι εμπορεύσιμο, έστω κι αν ο καταναλωτής το πληρώνει ακριβά στην... βρυσομάνα της χώρας.Υπάρχει όμως η δυνατότητα και οι Ηπειρώτες να το έχουν σε επάρκεια και με λογικό κόστος και να αποτελέσει και προϊόν που θα φέρει έσοδα στον τόπο μέσα από την εμφιάλωση. Με μέτρο και εκεί που περισσεύει το νερό.Το ΙΓΜΕ υλοποιεί αυτή την περίοδο ένα ακόμη ερευνητικό πρόγραμμα, πιλοτικό που αφορά την πλήρη διερεύνηση για νερό με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορεί να εμφιαλωθεί. Θα εξεταστούν όλες οι παράμετροι, ώστε να φτάσει η διαδικασία σε επίπεδο αδειοδότησης και να γνωρίζει η πολιτεία ότι μπορεί να αξιοποιηθεί και επιχειρηματικά το νερό με μονάδα εμφιάλωσης, κατόπιν των νόμιμων διαδικασιών.
ΝΕΟΙ ΑΓΩΝΕΣ 24/3/2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου