Ένα απ’ τα ποτάμια που αξιοποιείται εδώ και αιώνες παραγωγικά στην άρδευση (εσχάτως και στην ύδρευση) της ευρύτερης περιοχής είναι το ρυάκι του Ξεροποτάμου. Aρδεύει 7 με 8 χιλιάδες περίπου στρέμματα ελαιοδέντρων, περιβόλια με οπωροφόρα (ροδακινιές, αχλαδιές, μηλιές, πραουστιές, βερυκοκιές , δαμασκηνιές, καρυδιές κ.α.) και κηπευτικά, αναδεικνύοντας τους οικισμούς Ξεροπόταμο και Μακρυλιές σ’ έναν αυθεντικό παράδεισο μιας αδιατάρακτης συνέχειας αιώνων
Το αρχέγονο μάλιστα και σοφό σύστημα άρδευσης κατά τους θερινούς μήνες που στηρίζεται στη φυσική ροή βραβεύτηκε τελευταία (Τον Ιούνιο του 2012) με την διάκριση Quality Coast-Gold Medal. Παραθέτουμε την προτεινόμενη χρήση:
«Η ορθολογική και δίκαιη διαχείριση των υδατικών πόρων του νησιού είναι βάση για την βιώσιμη ανάπτυξη. Η διατήρηση και η συντήρηση του συστήματος των ανεγών συμβάλει στην βιώσιμη διαχείριση του νερού αλλά ταυτόχρονα διασώζει μια αρχαία παράδοση, σπάνια για τον αιγιακό νησιωτικό χώρο, που μπορεί να αποτελέσει πηγή γνώσης και εκπαίδευσης για τις επόμενες γενιές»(βλ. http://www.sustain-eu.net/gr/news/SUSTAINENews_national_greek2012.pdf
Τελευταία, με ικανή χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ. αδειοδοτήθηκε η δημιουργία μιας Λιμνοδεξαμενής, όχι για να ποτίσει την περιοχή, αλλά αντίθετα να υφαρπάξει το νερό προς άλλες κατευθύνσεις. Συγκεκριμένα για την άρδευση του κάμπου, όπου σχεδιάζεται να καλλιεργηθούν κηπευτικά και μηδική. Κανείς μας δεν είναι αντίθετος στην αξιοποίηση των υδάτινων πόρων του νησιού. Θεωρούμε ωστόσο αξιοπερίεργο (αν μη τι άλλο) να εκμεταλλευτούμε ένα από τα ελάχιστα ποτάμια της Σαμοθράκης που όχι μόνο δεν πάει χαμένη ούτε μια σταγόνα από τα νερά του, αλλά αντίθετα δεν επαρκεί να καλύψει τις ήδη υπάρχουσες ανάγκες των παρόχθιων οικισμών και καλλιεργειών.
Ας σημειωθεί ότι η σχετική μελέτη αφενός στηρίζεται σε κάποιες μετρήσεις της ΔΕΗ που έγιναν τη δεκαετία του 80, αφετέρου δεν λαμβάνει υπόψη ούτε τις νέες κλιματικές συνθήκες αλλά ούτε και τα νέα δεδομένα που έχουν εντωμεταξύ διαμορφωθεί: ύδρευση από το ίδιο ποτάμι όλου του οικισμού των Μακρυλιών και του μισού Ξηροποτάμου, επιπλέον δυο ξενοδοχειακές μονάδες που υδροδοτούνται επίσης, υδροδότηση του Λακκώματος, των Αλωνίων, του Στρατοπέδου, κλπ που έγιναν τα τελευταία χρόνια με νερά των πηγών του ίδιου ποταμού.
Εν τω μεταξύ όχι απλώς δεν έγινε καμιά ενημέρωση των κατοίκων της περιοχής, αλλά αντίθετα και στη μελέτη περιβαλλοντικών όρων του έργου και στην υπουργική απόφαση αγνοούνται προκλητικά οι οικισμοί και οι αρδευτικές και υδρευτικές τους ανάγκες.
Πιστεύουμε ότι συνειδητά «διαγραφήκαμε», γιατί η αναφορά στην υπάρχουσα κατάσταση θα ματαίωνε την αδειοδότηση του έργου . Επομένως, προκειμένου να γίνει το έργο, έπρεπε να αποσιωπηθεί( στην ουσία να θυσιαστεί) όλη η περιοχή μας.
Και πρόκειται περί θυσίας γιατί: Η απώλεια του δικαιώματος στο νερό σημαίνει απώλεια στο δικαίωμα της ζωής. Και μόνο η τύχη των υπεραιωνόβιων ποτιστικών ελαιοδέντρων αρκεί να πείσει τον οποιοδήποτε καλόπιστο για τον επιχειρούμενο παραλογισμό. Θα μετατρέψουμε τυφλά τη σημερινή όαση σε ζωντανό εφιάλτη. Κι όλα αυτά γιατί; Για να καλλιεργηθούν 1000 στέμματα κηπευτικών και μηδικής σε μια περιοχή όπου δεν υπήρξε μέχρι τώρα κανένα σχετικό ενδιαφέρον. Υπάρχουν πέντε γεωτρήσεις ήδη σ’ αυτήν την περιοχή και μένουν ανενεργές οι τέσσερις!
Από πολλές πλευρές ακούμε να ψιθυρίζεται πως το έργο κι αν γίνει δεν πρόκειται να λειτουργήσει όπως έγινε με τα περισσότερα έργα στο νησί (λιμάνι Θέρμων, ελικοδρόμιο, αλευρόμυλος, και πολλά –πολλά άλλα). Δεν βαυκαλιζόμαστε με τέτοιου είδους «παρηγοριές». Αντίθετα θεωρούμε την κατάσταση εξωφρενική και την καταστροφή αναπόφευκτη και μη αναστρέψιμη.
Η σοβαρότερη ζημιά με πολλαπλές συνέπειες αφορά στα έργα στην κοίτη του ποταμού και στην περιοχή της υδρομάστευσης. Πρωτίστως η ριζική εξαφάνιση του παρόχθιου πλατανοδάσους. Ένα δάσος που δυστυχώς λόγω υπερβόσκησης( ειδικά στην περιοχή αυτή που τα λιμοκτονούντα κατσίκια τρώνε ακόμα και τις πικροδάφνες!) δεν πρόκειται ποτέ να αναγεννηθεί. Γι αυτόν το λόγο άλλωστε και τα πλατάνια αυτά είναι τα εναπομείναντα μεγάλα. Και να φανταστεί κανείς ότι όλα αυτά σε μια προστατευμένη περιοχή Νατούρα 2000.
Αλήθεια υπάρχει μελέτη διαχείρισης περιοχής Νατούρα Ή μήπως βαφτίζεται μελέτη το ευχολόγιο που είδαμε και αφορά στην προστασία της περιοχής μετά την καταστροφή που θα συντελεστεί και η οποία, φυσικά, καταστροφή αποσιωπάται;
Η στενή όχθη με τις απότομες και διαβρωμένες ορθοπλαγιές δεν θα αντέξει στους εκβραχισμούς και τα εκρηκτικά, με ορατό τον κίνδυνο κατολίσθησης περβολιών ίσως και σπιτιών. Εξάλλου το δηλώνει ακόμα και η καθησυχαστική και εμφανώς ψευδής σ’ ορισμένα σημεία μελέτη περιβαλλοντικών όρων.( Για να μη φανεί ότι υπερβάλλουμε ή συκοφαντούμε, εξηγούμαστε: Στη μελέτη περιβαλλοντικών όρων, ενώ το ένα από τα δύο καταφύγια άγριων θηραμάτων του νησιού βρίσκεται στην καρδιά της περιοχής της Λιμνοδεξαμενής δηλώνεται ψευδώς και με έντονη υπογράμμιση ότι δεν έχει σχέση με την περιοχή)
Προκειμένου να αποφευχθεί η απαιτούμενη υπογραφή δύο υπουργών και να υπογραφεί τελικά το έργο μόνο από τον Περιφερειάρχη της Διευρυμένης Περιφέρειας δεν δηλώθηκε όλη η προς απαλλοτρίωση έκταση. Έτσι ενώ ο χώρος της λιμνοδεξαμενής έχει απαλλοτριωθεί δεν συνέβη το ίδιο με την έκταση προς την υδρομάστευση. Για ν’ αποφευχθεί νέα απαλλοτρίωση αποφασίζεται ξαφνικά (αν αληθεύουν οι πληροφορίες) ο δρόμος απ’ όπου θα περάσουν τα μεγάλα και βαριά μηχανήματα θα είναι η ίδια η κοίτη του ποταμού που θα εκσκαφτεί ενάμισι μέτρο βάθους! Υπάρχει νέα σχετική μελέτη; Σημειωτέον επίσης ότι δεν έχει γίνει οριοθέτηση του χειμάρρου όπως απαιτείται (άρθρο 5 του Ν. 3010/2002) πριν την παρέμβαση για την κατασκευή τεχνικών έργων εντός ρεμάτων και ποταμών . Επίσης και λεκάνης απορροής χειμάρρου βάσει της :2000/60/Ε.Κ. υποχρεωτικής οδηγίας για χώρες μέλη;
Η πρόχειρη και ίσως αυθαίρετη αυτή παρέμβαση θα προξενήσει πλημμυρικά φαινόμενα καθώς θα απομακρυνθούν εκτός από τα δέντρα και τα φυσικά εμπόδια που αναχαιτίζουν την ορμή του χειμάρρου. Φαινόμενα που έτσι κι αλλιώς δεν είναι άγνωστα στην περιοχή.
Πολύ περισσότερο όμως η εκβάθυνση αυτή θα απειλήσει σοβαρά την απώλεια του νερού. Έχουμε την οδυνηρή εμπειρία απώλειας νερού στο ίδιο ποτάμι με δημοτικά έργα απείρως μικρότερης έκτασης (σχεδόν με κασμάδες και φτυάρια). Αλλά κι αν αυτό δεν γίνει, το νερό θα είναι άχρηστο, εφόσον το χαμήλωμα της στάθμης του( η εκβάθυνση της κοίτης) ακυρώνει την απαιτούμενη υψομετρική διαφορά για τη φυσική ροή.
Αν στην περίπτωση της διάνοιξης δρόμου(περιμετρικής οδού , όπως ορίζεται στη μελέτη) μπορεί να γλυτώσουν κι ορισμένα πλατάνια τώρα δεν θα μείνει κανένα, γιατί όλα έχουν τις ρίζες τους στην κοίτη και γιατί θα υπάρξει και ανάλογο με το βάθος πλάτος, προκειμένου να διασφαλιστεί η προσβασιμότητα του «δρόμου» από τη διολίσθηση υλικών εκατέρωθεν της όχθης.
Δεν θα μιλήσουμε για το τσιμέντο και για τις ποικίλες οχλήσεις του έργου. Η υδρομάστευση αυτή με τα έργα θεμελίωσης του φράγματος απειλεί το ίδιο το νερό . Επίσης απειλεί με πλημμύρα. Δεν είναι λίγες οι παρόμοιες περιπτώσεις, σε περιοχές μάλιστα πολύ πιο ήπιες. Άλλωστε, εδώ και χρόνια διάφοροι μελετητές είχαν αποκλείσει αυτή τη συγκεκριμένη περιοχή λόγω σαθρότητας των πετρωμάτων και της μεγάλης διάβρωσης που είναι εξόφθαλμη.
Να μιλήσουμε για την καταστροφή ενός φαραγγιού που δημιουργήθηκε αιώνες κι αιώνες πριν , για τη σοβαρότατη αισθητική ( και τουριστική κατ’ επέκταση) ζημία ή μήπως τα θεωρείτε για την περίπτωση της Σαμοθράκης προκλητική πολυτέλεια;
Κι όλα αυτά γιατί; Προφανώς για την «απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων». Όντως, τηρουμένων των αναλογιών, είναι πολλά τα λεφτά. Όσο πολλά κι αν είναι όμως είναι δυσανάλογα λίγα μπροστά στην επικείμενη καταστροφή. Και φυσικά το επιτακτικό και δυστυχώς αναπάντητο ερώτημά μας είναι: ποιος θα μας γλυτώσει απ’ αυτούς που έχουν οριστεί( και ορκιστεί) να μας προστατεύουν;
Κι εμείς, παρόλα αυτά, αν εννοείται πρέπει πάση θυσία να γίνει το έργο, έχουμε πρόταση που μπορεί και το έργο να σώσει και την καταστροφή να αποτρέψει:
Η υδρομάστευση να γίνει χαμηλότερα, πλησίον της Λιμνοδεξαμενής χωρίς παρεμβάσεις στην κοίτη. Η άντληση του νερού να γίνεται με τη χρήση ήπιας ηλεκτρικής ενέργειας (φωτοβολταϊκά) Έτσι το νερό θα μείνει ανέπαφο για την άρδευση και την ύδρευση της περιοχής μας. Τα πλατάνια αλλά και οι ελιές και τα οπωροφόρα θα διασωθούν και θα ποτιστεί κι ο κάμπος; Τι πιο απλό και λογικό;
Αν τελικά προχωρήσει το έργο, ως έχει, εμείς οι κάτοικοι του Ξεροπόταμου και των Μακρυλιών τι θα απογίνουμε; Τι επιλογές έχουμε; Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη της καταστροφής Είστε εσείς προσωπικά και ο συνδυασμός σας διατεθειμένοι να αποζημιώσετε την αφυδάτωση των δέντρων μας, το μαρασμό της περιοχής μας, τις ζημιές από την ενδεχόμενη απώλεια του νερού, την καταστροφή του πλατανόδασους, τις πιθανές κατολισθήσεις και πλημμύρες;
Σας παρακαλούμε λοιπόν να εξετάσετε την υπόθεση και να τοποθετηθείτε εγγράφως, εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος.
Από την Επιτροπή των κατοίκων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου