Πώς η Zaragoza στην Ισπανία έμαθε να καταναλώνει λιγότερο νερό

Η ξηρασία, όταν εμφανίστηκε πριν 2 δεκαετίες, ήταν δριμεία. Καθώς οι δεξαμενές νερού σε όλη την Ισπανία “στέγνωναν” στις αρχές της δεκαετίας του ’90, τα δάση καίγονταν, τα σπαρτά καταστρέφονταν και περισσότεροι από 11 εκατομμύρια Ισπανοί αντιμετώπιζαν σοβαρές ελλείψεις νερού. Οι επιστήμονες ανέφεραν τότε ότι η πενταετής αυτή ξηρασία, η χειρότερη που καταγράφηκε ποτέ τον τελευταίο αιώνα, ήταν ανάμεσα στις πρώτες φυσικές καταστροφές σε ότι αφορά τον κόσμο που επηρεάστηκε.

Όταν άρχισαν πάλι οι βροχές το 1996, οι δήμοι πάσχισαν να αποθηκεύσουν νερό και να βάλουν περιορισμούς στη χρήση του στους κατοίκους. Στην βόρεια πόλητης Zaragoza όμως, μία ομάδα πήρε έναν διαφορετικό δρόμο.

“Το νερό αντιμετωπίζονταν πάντα με έναν “αντιδραστικό” τρόπο”, είπε ο Víctor Viñuales, διευθυντής της Spanish NGO Fundación Ecología y Desarrollo (Ίδρυμα Οικολογίας και Ανάπτυξης). Οι Ισπανοί έλεγαν “Χρειαζόμαστε νερό, πού θα το βρούμε;”. Αυτή ήταν μία προσέγγιση που ώθησε την Ισπανία σε μία θέση όπου οι Ισπανοί είχαν τη μεγαλύτερη στον κόσμο κατανάλωση νερού ανά άτομο παρά την περιορισμένη πρόσβαση σε φρέσκο νερό. “Απλά δεν υπήρχαν πολιτικές για να διαχειριστούν αυτή τη ζήτηση”, αναφέρει ο ίδιος.

Εκπαιδευμένος ως κοινωνιολόγος, ο Viñuales αναρωτήθηκε τί θα γινόταν αν οι δήμοι συγκεντρώνονταν λιγότερο στο να βεβαιωθούν ότι οι πολίτες είχαν πρόσβαση στις ποσότητες νερού που ήθελαν και περισσότερο στο να μειώσουν την κατανάλωση του νερού. Από αυτή τη σκέψη ξεκίνησε ένα δεκαπενταετές πείραμα στη Zaragoza που έφερε επανάσταση στρον τρόπο που πολλοί στην Ισπανία, από ντόπιους μέχρι αξιωματούχους, σκέφτονται τη σωστή διαχείριση του νερού.

Σήμερα ο Viñuales επιδεικνύει στατιστικά για το πως η πόλη των 700.000 κατοίκων μεταμορφώθηκε. Από το 1997 έως το 2012, η κατανάλωση νερού ανά άτομο στη Zaragoza έπεσε από τα 150 λίτρα την ημέρα στα 99 λίτρα την ημέρα. Η πτώση μάλιστα αυτή “άντεξε” και την αύξηση του πληθυσμού: Από το 1997 ως το 2008 ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε κατά 12%, ενώ η καθημερινή χρήση του νερού έπεσε κατά 27%.

Το σχέδιο ξεκίνησε στην αρχή απλά, με μία πρόκληση στους κατοίκους της πόλης να εξοικονομήσουν 1bn λίτρα νερού σε έναν χρόνο. “Ήταν μία μαζική πρόκληση με έναν απλό στόχο που ήταν εύκολο να τον κατανοήσουν οι κάτοικοι” αναφέρει ο Viñuales.

Ωθούμενο από ευρεία μιντιακή κάλυψη και καμπάνιες στα σχολεία, περισσότεροι από 30.000 κάτοικοι δεσμεύθηκαν να μειώσουν την κατανάλωση νερού. Την πρώτη χρονιά που τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο, οι κάτοικοι ξεπέρασαν τον αρχικό στόχο, εξοικονομώντας 1,176bn λίτρα νεροόυ, ένα ποσό ίσο με το 5,6% της ετήσιας οικιακής κατανάλωσης.

Η επόμενη φάση του σχεδίιου βασίστηκε σε ένα δίκτυο 50 εθελοντών. Έγιναν δωρεάν έλεγχοι σε διάφορα άτομα κι επιχειρήσεις – από νοσοκομεία κι εστιατόρια μέχρι ιδιοκτήτες πισίνας, με σκοπό να μετρήσουν και να τους ενημερώσουν πώς μπορούν να εξοικονομήσουν νερό και χρήματα. Μόλις έλαβαν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα από αυτές τις μετρήσεις, η ομάδα διέδιδε αυτά τα στοιχεία σε παρόμοιες επιχειρήσεις, δίνοντας οδηγούς που εξηγούσαν ακριβώς ποιες τεχνικές χρησιμοποιήθηκαν για να πετύχουν αυτή τη μείωση στην κατανάλωση νερού και χρημάτων.

Ο Viñuales αναφέρει μάλιστα ένα κομμωτήριο όπου κατάφερε να μειώσει την κατανάλωση νερού κατά 90%. Αμέσως διέδωσαν αυτά τα στοιχεία στα υπόλοιπα 1000 κομμωτήρια της πόλης. Έτσι εξαπλώθηκαν τα νέα και άρχισε σιγά σιγά να ακολουθεί η πλειοψηφία των κατοίκων της πόλης τον αγώνα για την μείωση της κατανάλωσης νερού, σε συνδυασμό πάντα με διαφημιστικές καμπάνιες.

Η ομάδα του Viñuales συνεργάστηκε με τους δήμους για να προσφέρουν εκπτώσεις σε προϊόντα εξοικονόμησης νερού και χρηματικά “έπαθλα” σε κατοίκους που κατάφερναν να μειώσουν την κατανάλωση νερού. Οι λογαριασμοί νερού ανασχεδιάστηκαν ώστε οι κάτοικοι να μπορούν να βλέπουν στο λογαριασμό τους πόσο νερό κατανάλωσαν αυτόν τον μήνα σε σύγκριση με τους προηγούμενους. Η ομάδα επίσης συνεργάστηκε με καταστήματα λιανικής για να βεβαιωθούν ότι τα προϊόντα εξοικονόμησης νερού υπήρχαν σε αρκετά καταστήματα και ήταν διαθέσιμα από τους κατοίκους.

Η ομάδα τώρα προσπαθεί να τρέξει το πρόγραμμα σε περισσότερες πόλεις και περιοχές της Ισπανία. Καθώς όμως η Ισπανία προσπαθεί να αντιπαλέψει την οικονομική κρίση, τα οικολογικά θέματα παραμερίστηκαν. Το καλό πράγμα όμως αργεί να γίνει και το μόνο που χρειάζεται σύμφωνα με τον Viñuales είναι η υπομονή.

http://www.filtra.nerou.gr/