Περιβαλλοντική η επόμενη μεγάλη κρίση

του Φώτη Μάρη, Επικ. Καθηγητή Δ.Π.Θ.

Είναι πλέον γνωστό πια ότι η τρέχουσα κρίση δεν είναι αποκλειστικά και μόνον οικονομική. Είναι κρίση πολιτική, κοινωνική αλλά και περιβαλλοντική.

Η οικονομική κρίση έχει εξαφανίσει κάθε άλλη σκέψη από το νου των ανθρώπων. Είναι σήμερα η πλέον γνωστή και απειλεί με την ισχύ της όλη την παγκόσμια κοινωνία ανατρέποντας κάθε ισορροπία ακόμα και την ευημερία των λαών των αναπτυγμένων κύρια χωρών.

Η κρίση αυτή έχει ήδη προκαλέσει βαθιά τραύματα στους δημοκρατικούς θεσμούς τόσο σε επίπεδο διαδικασίας λήψης αποφάσεων όσο και στο περιεχόμενο των ίδιων των αποφάσεων που οδηγούν στον περιορισμό των δικαιωμάτων των πολιτών.

Έτσι λοιπόν έγινε και κρίση πολιτική. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα ως μέλος της ήταν το πρώτο θύμα. Η αδυναμία συνεννόησης και λήψης αποφάσεων κυριαρχούν στις Βρυξέλλες. Οι έννοιες της αλληλεγγύης και της συνοχής από κυρίαρχες έχουν πλέον χαθεί από την ατζέντα.

Οι λαοί με την σειρά τους επιδεικνύουν αδράνεια, δεχόμενοι παθητικά τις αποφάσεις της κάθε εξουσίας, πράγμα που είναι πλήγμα για τη δημοκρατία, η οποία έχει ανάγκη από ενεργούς πολίτες, όχι μόνον στην κριτική, αλλά κύρια στο ενδιαφέρον τους για τα πολιτικά δρώμενα και την ενασχόλησή τους με την πολιτική.

Αυτές οι κρίσεις εμφανίζουν αλληλεπιδράσεις σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και ειδικοί δεν μπορούν να διακρίνουν ποιο είναι το αρχικό αίτιο.

Σήμερα αρχίζει να εμφανίζεται μια ακόμα κρίση, η περιβαλλοντική. Αυτή αναμένεται να  είναι η πιο καταστροφική κρίση του σύγχρονου κόσμου. Η ανθρώπινη ανευθυνότητα όμως την υποβαθμίζει συνειδητά, μεταφέροντας τις δύσκολες αποφάσεις στις επόμενες γενιές, αυξάνοντας όμως τον κίνδυνο η κατάσταση να γίνει μη αναστρέψιμη και το πρόβλημα να πάρει γιγαντιαίες διαστάσεις.

Η κρίση αυτή εξαπλώνεται ταχύτατα. Μπορούμε εύκολα να την εντοπίσουμε όμως σε δύο κύρια κατευθύνσεις:

·         Στην υποβάθμιση και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, περιλαμβάνοντας τόσο την υποβάθμιση των δασών, των εδαφών, των υδάτων και της ατμόσφαιρας όσο και την καταστροφή της βιοποικιλότητας και των λοιπών φυσικών πόρων και

·         την κλιματική αλλαγή με την σημαντική αύξηση του μεγέθους και της συχνότητας μεγάλων φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες, κ.α..

Αυτές οι δύο δυσλειτουργίες αλληλοενισχύονται και καθιστούν ακόμη πιο περίπλοκο το πρόβλημα.

Αυτή είναι η απλή και δραματική πραγματικότητα και δεν φαίνεται πως επίκειται άμεσα και έγκαιρα ανατροπή της.

Το  βασικό πρόβλημα όμως είναι πως οι άνθρωποι πρώτιστα και οι κυβερνήσεις τους, δεν θέλουν πραγματική λύση, αλλά απλά να αποφύγουν τα αποτελέσματα των επιλογών και των ενεργειών τους.

Άρα αναπόφευκτα η πρωτοφανής κοινωνική και οικονομική κρίση που έχει προκληθεί στην Ελλάδα από τα μέτρα προσαρμογής της οικονομίας θα συνοδευτεί πλέον και από σοβαρή περιβαλλοντική οπισθοδρόμηση.